Sadece Üç Direk Ortasında Yalnız Değiller: Kaleciler, Dünyayı Herkesten Nasıl Farklı Algılıyor?
Spor kısımlarındaki fizyolojik değişkenler hakkında karşımıza pek çok araştırma çıkıyor fakat bilişsel farklılıklar genelde gündeme gelmiyor ya da şimdi gereğince araştırılmamış oluyor.
Aslında sporcuların bilişsel yeteneklerine bakıldığında da birazdan anlatacağımız üzere çok farklı bulgularla karşılaşabiliriz. Nasıl olduğuna daima birlikte bakalım.
Kaleciler, dışarıdan gelen ikazlara çok süratli cevap vermek zorunda.
Temel hedefi rakibin gol atmasını engellemek olan kalecilik, futboldaki en uzmanlaşma gerektiren konum olabilir. Başka oyuncularla aralarında fizyolojik ve performans odaklı farklılıklar bulunur.
Dublin Kent Üniversitesinde yapılan araştırmaya göre kaleciler, gelen ihtarlara çok süratli cevap vermek zorunda oldukları için farklılıkları yalnızca fizyolojiyle hudutlu kalmıyor, bilişsel olarak da dünyayı başkalarından farklı algılıyorlar.
Davranışsal hudut bilimi alanında yüksek lisans eğitimi alan eski bir kaleci, kalecilerin bilişsel farklılıkları olabileceğine dair ortaya bir hipotez attı. Hipotezin üzerine bir dizi test yapıldı.
Farklılıklara odaklanan araştırmada, görsel ve işitsel testler yapıldı.
Profesyonel kalecilerin, öteki futbolcuların ve futbolcu olmayanların katıldığı araştırmada; ani sesleri ve ışıkları birbirinden farklı olarak ayırt etme yeteneklerine bakıldı. Böylelikle tıpkı anda görsel ve işitsel bilgilere dayanarak süratli karar verme eğilimleri görüldü.
Kaleciler, başka iştirakçilere nazaran daha farklı sinyalleri daha süratli ayrıştırıyordu ve ötekilerden çok daha süratli karar veriyordu. Psikoloğun söylediğine göre çoklu algılamaya sahiplerdi.
Kaleciler, sırf görsele odaklanmıyor.
Meslekleri gereği, işitsel bilgiye de muhtaçlık duyan kalecilerin; topun nerede olduğunu iddia etmek için sesleri de takip etmeleri gerekiyor. Yani hem görsel hem de işitsel algıları çok üst seviyede sabitleniyor.
Böylece sadece alanda değil, futbol dışı dünyada da dışarıdan gelen görsel ve işitsel uyaranlara karşı algıları daha açık oluyor. Yani uyaranları birbirinden daha süratli ayırıyorlar.
Bu farklılığın kaynağı hâlâ net olarak bilinmiyor.
Kalecilerin ayrıştığı noktanın sıkı idman programlarından mı yoksa onları kaleci olmaya çeken doğal bir yetenekten mi kaynaklandığı şimdi bilinmiyor. Neyin sebep olduğunu bilmek için ise kaleci adaylarının gelişimsel gidişatını izleyen çok daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Ayrıca bu araştırma sadece erkeklere odaklansa da takım, forvet ve stoper üzere pozisyonlarda uzmanlaşmış bayan oyuncuların algısal farklılıklarını incelemek için de fon müracaatında bulundu. Hususa dair gelişmeleri merakla bekliyoruz.
Futbolla alakalı ilginizi çekebilecek öbür içeriklerimiz:
