Başından Vurulduktan Sonra Dünyayı Tersten Gören Adam
1938 yılında, İspanya İç Savaşı sırasında dünya tarihinin en garip beyin hasarı hadiselerinden biri yaşandı. “Hasta M” olarak nitelendirilen bir adam, savaş sırasında başından vurulduktan sonra dünyayı tersten görmeye başladı.
Bu enteresan hadise, yakın vakitte gerçekleştirilen yeni bir araştırmada ele alındı. Araştırmacılar, Hasta M’nin geçirdiği beyin hasarının yol açtığı şaşırtan sonuçların ayrıntılarını bizlerle paylaştı. Çalışma, geçtiğimiz aylarda Neurolagia’da yayımlandı.
Hasta M, insanları ve objeleri tersten görüyor, harfleri ve sayıları hem olağan hem de tersten okuyabiliyordu
25 yaşında olan Hasta M, 1938 yılında savaş sırasında Cumhuriyetçilerin safında savaşırken başından vuruldu. Olaydan iki hafta sonra ise uyandı ve bu belirtileri yaşamaya başladı. Ayrıyeten, bir operasyona yahut özel bakıma gereksinim duymadan hayatta da kalabildi ve tüm bunları sakince karşıladı. Hasta M, İspanyol sinirbilimci Justo Gonzalo tarafından 50 yıl boyunca incelendi.
İnsanları ve objeler, Hasta M’e oldukların yerin aksi tarafından görünmeye başladı. Bu durum, onun dokunma ve duyma duyusunda da görüldü. Hatta karşıt görmenin yanı sıra birçok şeyi baş aşağı da gördü. Örneğin bir iskelede çalışan beşerler, hastaya baş aşağı görünüyordu.
İlginçlikler bunlarla da hudutlu değildi. Hasta M’nin beyni, ikisi ortasında rastgele bir fark görmeden hem normal hem de tersten yazılan harfleri ve sayıları okuyabiliyordu. Bir kol saatindeki vakti da baktığı açı fark etmeksizin anlayabiliyordu.
Hasta M’nin öteki tuhaf semptomları da vardı. Bunlar; renk körlüğü, bulunduğu objelerden kopmuş renkler görmek, objeleri üç kopya halinde görmek üzere şeyleri içeriyordu.
Hasta M hakkındaki tahliller beyni anlayışımızda önemli değişikliklere yol açtı
Yeni araştırmadan nöropsikolog Alberto Garcia Molina, El Pais’e verdiği demeçte hastayla ilgili “Beyni küçük kutular üzere görülüyordu” ifadelerini kullandı. Molina, o zamanki teorilerin bu durumu açıklayamadığını, Gonzalo’nun da bu yüzden kendi teorilerini ortaya attığını ekledi. Gonzalo, o zamanki tahlilleriyle beynin işleyişini anlaşılmasına kıymetli katkılarda bulundu.
Gonzalo, 1940’larda beynin farklı kısımların toplandığı bir yer olmadığı, bunun yerine organ boyunca dağılmış çeşitli fonksiyonlarının olduğu bir yer olduğunu önerdi. Bu da vaktin fikirlerine karşıttı. Gonzalo, Hasta M’i ve başka beyin yaralanması hadiselerini incelerken hasarın tesirlerinin yaralanmanın boyutuna ve pozisyonuna bağlı olduğunu öne sürdü.
Bu yaralanmaların muhakkak fonksiyonları yok etmediğini, fakat tıpkı Hasta M’de olduğu üzere fonksiyonların istikrarlarını değiştirebildiğini ekledi. İspanyol sinirbilimci, bu bahisle ilgili üç sendrom tanımladı. Bunlar; merkezi ve parasantral ve marjinal sendromdu:
- Merkezi: Birden çok duyuda kesinti
- Parasantral: Merkezi üzere; fakat tesirler eşit dağılmıyor
- Marjinal: Duyularla ilgili beyin yollarının etkilenmesi
Konunun bilinirliğini artırmayı başaran yeni çalışma, Gonzalo’nun çalışmalarının değerini ve ortaya koyarken olayın klinik deneylerde alternatif bir kaynak olarak günümüzdeki tesirlerinin sürdüğünü gösteriyor.
