EYT’de kritik gün bugün! Stajyerler EYT kapsamına alınacak mı? Ekonomist Muhammet Bayram cevapladı

Milyonları ilgilendiren emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesine ait teklif, artık Meclis’e geliyor. Geçen hafta AK Parti kümesinde imzaya açılan EYT teklifi, bugün Meclis Başkanlığı’na sunulacak.

İlk etapta 2 milyon 250 bin kişinin yararlanacağı düzenleme, 8 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olanları kapsayacak. Bayanların 20, erkeklerin 25 hizmet yılı bulunması da kurallar ortasında olacak.

Teklif birinci olarak Meclis Plan ve Bütçe Komitesi’nde görüşülecek. Daha sonra Meclis Genel Heyeti’nde ele alınacak. Teklifin şubat ayında yasalaşması bekleniyor.

MAAŞ HESAPLAMASI NASIL YAPILACAK?

EYT düzenlemesi Meclis’ten geçtikten sonra 2 milyondan fazla bireye emeklilik yolu açılacak. Akabinde emekliler müracaatlarını yapacak. Hak sahipleri birinci aylıklarını müracaat dilekçesini verdikten sonraki ay başından itibaren alacak.

EYT’liler de bu süreçte aylıklarını hesaplamaya başladı. Prim gün sayısının fazla olması maaşı olumlu etkiliyor.

DÜZENLEMEDE YENİ AYRINTILAR OLUR MU?

Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan ekonomist  Muhammet Bayram şu tabirleri kulandı: “Milyonların merakla beklediği EYT yasası artık Meclis’te. Pazartesi günü prestijiyle Komiteye sevk edilmiş olacaktır. Komitede görüşülmesi üzerine önümüzdeki günlerde de yasalaşmasını bekliyoruz.

‘İLK MAAŞLAR NE VAKİT YATACAK?

Kanun teklifinin yasalaşması şubat ayı içerisinde olacaktır. Bununla birlikte de vatandaşlarımız şubat ayında emeklilik için başvuracaklar ve başvuranlar mart ayında birinci emekli maaşlarını almış olacaklardır.

Yine birebir halde emekli vatandaşlarımız bankalara uğramak suretiyle promosyonlarını alacaklardır.

Kanun teklifi içeriğine ait çok fazla bir kulis bilgisi olmamakla birlikte teklifin yalnızca EYT yasasını içermesi bekleniyor. Buna ait sayın Cumhurbaşkanının bir direktifi olmuş. En az 5 unsurluk bir kanun teklifi ile birlikte Genel Konseye sunulması bekleniyor. AK Parti kümesi düzenlemeyi yasa teklifi haline getirmiş durumda.

‘KANUN TEKLİFİNİN GENİŞLEMESİNİ BEKLİYORUZ’

Ancak Komiteye sevk edildiğinde biz bu kanun teklifinin biraz daha genişlemesini bekliyoruz. Burada halledilmesi gereken kimi meseleler daha var. Yalnızca EYT’li vatandaşlarımızın hakkının teslim edilmesi yani 5 bin prim günü sayısıyla SSK’lıların 7 bin 200 bayanlarda, 9 bin gün erkeklerde olmak suretiyle Bağkur ve emekli sandıklarının emekli olması yaş kuralının kaldırılmasıyla birlikte büyük bir kazanım.

Ancak stajyer ve çırakların sorunu, Bağkur ihya ve Bağkur intibak sıkıntıları hala masadadır. O yüzden Kurulda bunların görüşülmesinin ve kuvvetle beklenen birtakım konuların eklenmesini bekliyoruz.

-Bakan Alım geçtiğimiz günlerde staj ve çıraklık sigortaları EYT kapsamına dahil değil demişti. Bu hususta bir değişiklik bekliyor musunuz?

‘KOMİSYONA EKLENEREK GÖRÜŞÜLEBİLİR’

Bakan Alım stajyer ve çırakların meselesinin bir mağduriyet olmadığını söylemişti. Lakin bu bir mağduriyettir. Lise periyotlarında bir saat çalışan çıraklar da var lakin haftanın 5 günü çalışan stajyer ve çıraklar da var. O yüzden stajyer ve çırakların işe başlamasıyla birlikte sigorta sicil numarası veriliyor. Emeklilik sigorta kartı veriliyor. Lakin emeklilik hakkı tanınmıyor. Devletimizin hem burada borçlanma imkanı tanıyarak Hazine’ye bir gelir elde etmesi durumu kelam bahsidir. Hem de bu mağduriyetlerin önüne geçilmesi kelam mevzusudur. Kanun teklifi şu an prestijiyle bilinmemekle birlikte çırak ve stajyerlerin durumu netleşmemiş olsa dahi Komitede bir unsur ek edilerek bunlar görüşülebilir.

BAĞKUR İHYA VE İNTİBAK PROBLEMLERİ NE OLACAK?

Bununla bir arada de tekrar Bağkur ihya ve intibak problemleri gündeme gelebilir. Bu kanun Genel Kurul’da yasalaşmasıyla bir arada de tüm mağduriyetlerin giderildiği kimsenin mutsuz olmadığı ve dönüp geriye baktığımızda EYT ile birlikte birçok sorunun halledilmiş olduğunu görme bahtımız mevcuttur.

Ama tabi Genel Heyete sevk edilecek kanun daha netleşmedi. Bunu daima birlikte göreceğiz. Bağkur’da ihya sıkıntısından bahsetmiştik burada yapılandırma ve af kanunu kapsamında Bağkur borcu görünen kimselerin bunları yapılandırarak ödemeleri mevcut, bununla bir arada de emekli olabilecekler. Devletimiz EYT yasası kapsamında olmasa dahi af kanununda bunu gündeme getirerek ortadan kaldıracaktır.

EYT’LİLERİN ALACAĞI PROMOSYON FİYATLARI NE KADAR OLACAK?

Ayrıca emeklilerimiz teklifin şubat ayında yasalaşmasıyla ve dilekçe verme suretiyle mart ayı başında banka promosyonu alacaklardır. Tüm emeklilere sağlanan haklar kendilerine sağlanacaktır. Burada emekli adayı olan vatandaşlarımızın bankalara uğrayarak her bir bankanın kendilerine ne kadar promosyon vereceklerini öğrenerek muahedeleri yapmaları gerekiyor.

Çünkü Merkez Bankası ve iktisat idaresinin almış olduğu ortaklaşa kararla Türkiye iktisat modeline uygun olarak liralaşma siyaseti bağlamında bankaların TL mevduatları bulması çok ehemmiyet kazandı.

‘BANKALAR PROMOSYON YARIŞINA GİRECEK’

Eğer bankaların TL mevduatı döviz mevduatından daha az ise önemli bir maliyetle karşı karşıya gelecekler. O yüzden bankalar promosyon verme yarışına girecekler. EYT’li vatandaşlarımızın da bunu kendi lehlerine çevirmesi gerektiğini düşünüyorum.

EYT’li vatandaşlarımız emekli olmakla bir arada 7 bin 500 ile 10 bin TL ortasında bir emekli promosyon meblağına kavuşacaklar. Bunun için bankalara başvurmaları gerekmektedir.”