Kardeş Kalıntılarını Bedende Taşımak: Fetüs İçinde Fetüs

İnanması güç olan Fetus-in-fetu (FIF), tıpta “anomali” (normalin dışında, olağandışı olan) halinde söz edilirken bu rahatsızlığı yaşamış dünya çapında 200 vaka bildirilmiş durumda.

Bu sendrom kimi vakit annenin hamileliği esnasında tespit edilebilirken, çoğunlukla yenidoğanlarda ortaya çıkıyor ve yaklaşık 500.000 doğumda 1 oranında görülüyor. Erişkinlerde ise, yenidoğanlara oranla çok çok daha az rastlanılan bir durum. Bu olayın neden ve nasıl oluştuğuna daha detaylı bir formda bakalım.

Aslında her şey döllenmiş yumurtanın birinci gelişimi esnasında başlıyor. 

Döllenme sırasında embriyoyu oluşturan hücre kümeleri olağan bir biçimde geliştiğinde sağlıklı ikizler meydana gelirken, iki embriyo farklı boyutlardaysa, büyük olan kâfi ölçüde plasenta kanını alıyor ve gelişmeye devam ederek olağan bir fetüs halini alıyor. Küçük olan ise elverişsiz rahim içi şartlar nedeniyle gelişemeyerek hayatını kaybediyor ve o bölgede cansız bir biçimde kalıyor. 

Bu semptomun nasıl ortaya çıktığına dair çalışmalar yapan araştırmacılar, iki ortak teoride birleşir.

Bir görüşe nazaran fetüsün kalbi, beyni, gözbebekleri, bağırsakları ya da farklı uzuvları içeren organları farklılaşırken, bir başka durumda olağan ikizler, simetrik yapışık ikizler olarak deforme olurlar. 

Meecker, 19. yüzyılda birinci olarak FIF’i, deforma ikizlerden oluşan bir fetüsün, sağlıklı eşinin karın boşluğunda var olması formunda az bir durum olarak tanımladı. 

Bu sendromu gösteren fetüsün muayene esnasında karnı şiş, birebir vakitte yumuşaktı ve karnındaki kitleler bariz bir formda ele geliyordu. Kitle fetüs görünümünde, uzuv gibisi yapılara, olağandışı iskelet ve bağırsak gelişime sahipti.

Olguların yaklaşık %80’inde bu olağandışı durum, olağan fetüsün bedeninde karnın art bölgesinde ortaya çıkıyor lakin göğüs, kasık ve kuyruk sokumu üzere bedenin öteki bölgelerinde de görülebiliyor. 

Çoğu vakit, fetüsün içinde yalnızca bir fetüs bulunur ancak iki yahut daha fazlasının bir ortada bulunduğu hadiselere da rastlanabilir.

Tanı ve tedavi için ise fetüs içinde yeni bir fetüs oluşumuna sebebiyet veren bu kitle, yeni doğan bebeklerin bedenlerine potansiyel olarak ziyan verirken, ameliyatla çıkarılmalı ve incelenmelidir.

Fetüs içinde fetüs sendromu, vakit zaman hamileliğin erken devirlerinde tespit edilemeyebilir.

Gebelikler ortalama 38-40 hafta sürerken, bir annenin gebeliğinin 25. haftasında bir kitle tespit edildi ve bu kitleler hamilelik ilerledikçe artış gösterdi. Ultrason ve MR ile tespit edilen bu kitleler incelendiğinde, oluşumların fetüs içinde fetüs olayıyla sonuçlanacağı anlaşıldı. 

Bazı durumlarda sıhhat bir halde doğan bebeklerde, ileriki yıllarda yeniden karnında bir kitle olarak ikiz eşi tespit edilebilir.

Doğumdan sonra görülen örneklerde bu durum, çoğunlukla 1 yaş civarında meydana gelirken, var olan kitle büyüyerek etrafındaki dokulara baskı yapar ve bu baskının yarattığı şikayetler sonucunda bebeğin kendi içinde kardeşine ilişkin kalıntılarını taşıdığı ortaya çıkar.

Okuma ve dinleme üzere farklı bilişsel sorunlar yaşayan Hindistanlı bir bayanda, doğumundan yıllar sonra beyninde kardeşine ilişkin kalıntılar tespit edildi.

Sahip olduğu kalıntılardan habersiz genç bayanın bu sendroma sahip olduğu anlaşılınca, alışılmışın dışında bir ameliyat tekniğiyle, 26 yıldır ona azap eden ikiz kız kardeşine ilişkin kitleler temizlendi. 

Zaman vakit FIF ile öteki biçimlerle ve sebeplerle gelişen tümörleri birbirine karıştırmak mümkün.

Fetüs içinde fetüse sebep olan kitlelerin de bir tümör çeşidi olan “teratom”un da tanısı hayli zordur ve fetüs oluşumuna sebep olan kitleler çoğunlukla teratom zannedilebilir. 

Geçmişte bilim insanları, fetüsteki fetüsün olağandışı bir gelişimin eseri olmaktan çok, hayli gelişmiş bir teratomun sonucu olduğunu düşünüyorlardı.

Teratomlar, bedende bulundukları bölgeye yabancı dokulardan oluşan saç, diş, kemik ve organ dokularını içerebilen ve bebeklerde en yaygın görülen berbat huylu bir tümör.

Teratom çoklukla yumurtalık, testis, karın zarı ve kuyruk sokumunda görülürken FIF, yetersiz kan akışı nedeniyle büyümeyi durdurabilen amniyotik kesede bulunur. Bunun yanında fetüs içinde fetüse sebebiyet veren kistler, iyi huylu ve göbek kordonunun yapısına misal pak bir kan kaynağına sahip.

• Kaynaklar: Prof. Dr. Cansun Demir, Live Science, Popular Science, The Embryo Project Encyclopedia, Frontiers, Cureus