Son Haftalarda Çoğumuzu Etkileyen Hastalık Neyin Nesi? Oysaki En Az 9 Farklı Virüs Varmış!
Salgın sözünü, bilhassa de mevsim geçişlerinde sık sık duymaya alıştık desek yanlış olmaz. Ancak işin içine Covid üzere virüsler dahil olunca, evvelce yapmaya alıştığımız üzere grip deyip geçmek pek de kolay olmuyor. Natürel Maymun çiçeği, Batı Nil virüsü, Langya gibilerine girmiyoruz bile.
Fakat bu durum, içinde bulunduğumuz durumu salgın olarak nitelendirmemizi zorlaştırıyor. Biz de mevzuyu netleştirebilmek ismine, toplumsal medyadaki bilgilendirici paylaşımlarıyla da tanıdığımız Virolog Dr. Semih Tareen’e (Virus Fantom) sorularımızı yönelttik. Kendisi de teknik tabirlere girmeden, anlaşılır bir lisanla sorularımızı yanıtladı.
Olağanüstü bir durum kelam konusu mu?
“Son 1 ayki salgın, bilhassa kuzey yarım kürede alışılmış kış olmasından ötürü, insanların kapalı ortamlarda bir ortada olmalarından ötürü yayılan virüsler ve bakterileri kapsıyor. Rastgele harika bir durum yok fakat o virüsler ortasında natürel ki Covid-19’a sebep olan SARS virüsü var. Ayrıyeten grip virüslerinde bilhassa Influenza A olaylarında bu kış artış gözleniyor. Bir de onun dışında RSV isimli virüs ile olaylar görülüyor.”
“Onun dışında toplam, yani bunlarla bir arada toplam insan teneffüsünü etkileyen en az dokuz tane farklı virüs var. Münasebetiyle bu başkalarından birisi de olabilir. Bunlar çoklukla ağır semptomlara değil ancak soğuk algınlığı üzere semptomlara sebep olur.
“Bu yüzden bu vakalarda doğal ki artış normal. Artık rastgele bir teşhis testi yaptırmadan hangi virüs olduğunu kimse bilemez. Münasebetiyle halk ortasında Covid diyebilirler fakat Covid testi yaptırmadan emin olamazlar. Grip diyebilirler ancak grip testi yaptırmadan emin olamazlar.”
“Bir de bir pandemiden yeni çıktığımız için aslında biliyorsunuz pandemi teorik olarak devam ediyor fakat pandemi hayatı bitti. Pandemi hayatından yeni çıktığımız için beşerler biraz hâlâ paranoyak bir halde alışılmış ki haklı olarak teneffüs hastalıklarından korkar oldular. Bu yüzden de halk ortasında bilhassa bir gerginlik mevcut. Evet, bunun da farkındayım.”
Yeni aşıya gerek var mı?
“Şimdi şöyle; Covid-19 aşılarından yeni güncellenmiş aşı zati bir sene kadar evvel çıkmıştı Amerika’da ve kimi öteki ülkelerde. Lakin sanırım Türkiye’ye gelmedi. Türkiye’ye gelmediği için olağan Türkiye’deki nüfus güncellenmiş Covid aşısını olamıyor.”
“Bu güncellenmiş aşıyı aslında olağan olmak mantıklı. Zira virüs mutasyona uğruyor daima. Daima evrim geçirmeye devam ediyor. O yüzden mesela Amerika’da CDC tavsiyesi, herkesin o güncellenmiş aşıdan en az bir doz olması. Bir de natürel grip aşıları var. Grip aşıları da her sene güncelleniyor. Ancak Türkiye’de her sene grip aşısını nizamlı olma şuuru yok sanıyorum.”
“Bunu uzaktan takip ederek anlamış durumdayım. Yanlış olabilir fakat uzaktan anladığım kadarıyla Türkiye’de her sene grip aşısını yenileme şuuru pek yok. Her sene grip aşıları yenileniyor ve o yüzden her sene yenilenmiş grip aşıları da herkese CDC tarafından tavsiye ediliyor. O yüzden sorunuzun yanıtı o.”
Önceki aşılar artık etkisiz mi?
“Bu ortada yanlış anlaşılmasın lakin evvelki aşılar işe yaramıyor üzere bir kasvet yok. Evvelki aşılar alışılmış ki işe yarıyorlar. Yalnızca atıyorum evvelki aşıların aktifliği yüzde 90 vesaire ise yeni evrimleşmiş, mutasyona uğramış corona virüsüne karşı, SARS-COV-2’ye karşı, O aşıların aktifliği olağan ki azalmış durumda. O yüzden yeni aşıya gereksinim var.”
“Güncel aşıya muhtaçlık olduğu için de insanların o yeni aşıya doğal erişmesi değerli. Olağan burada siz bana Türkiye Tabipler Birliğinin bir yazısını yollamışsınız, o yazıya baktım. Burada hiçbir siyasete girmeden, rastgele bir Sıhhat Bakanlığının yahut hükûmetin alışılmış ki neden Türkiye’ye yeni aşılar getirilmediği sorusu sorulabilir.”
Semih Taneer’in de altını çizdiği üzere şu an için harika bir durum kelam konusu değil. Lakin yeniden kendisinin belirttiği üzere aşıların ve alabileceğimiz tedbirlerin kıymeti kritik. Sizin kanılarınız neler?
Daha evvel kendisiyle farklı virüs cinslerini de konuşmuştuk:
