Karadayı: Bizi hükümete taşıyın

İsmail Şahin – Bulgaristan, son iki yıl içinde 5’inci defa parlamento seçimleri için sandık başına gidiyor. Kayıtlı 6.3 milyon seçmenin bulunduğu Bulgaristan’da 2 Nisan’da yapılacak seçimlere yeniden iştirakin yüzde 30’lar düzeyinde kalması bekleniyor. Bu yüzden Bulgaristan dışında ve bilhassa Türkiye’de kullanılan oyların ehemmiyeti daha da artıyor.

Bulgaristan Merkez Seçim Konseyi (ZİK) datalarına nazaran 240 sandalyeli Bulgaristan Parlamentosu için 21 siyasi parti ve koalisyon yarışacak. Ülkede yapılan ankerlere nazaran eski başbakan Boyko Borisov’un partisi GERB ve 13 Aralık 2021’den 2 Ağustos 2022’ye kadar Bulgaristan başbakanı olarak misyon yapan Kiril Petkov’un Asen Vasilev ile birlikte kurduğu Değişime Devam Partisi (PP) yüzde 25-26 düzeylerinde oy oranıyla başa baş pozisyonda bulunuyor. Çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi (HÖH) ise üçüncü parti pozisyonunda bulunuyor. Hükümeti kurmak için en az 121 milletvekili gerekiyor.

2 Ekim 2022’de yapılan bir evvelki seçimlerde Bulgaristan parlamentosuna 7 siyasi parti girmişti. Lakin anketlere nazaran bu seçimlerde 5 yahut 6 partinin parlamentoya girmesi bekleniyor. Sandığa gitmekten bıkan seçmenin seçime iştirak oranını daha da aşağı çekebileceği lisana getiriliyor. Seçimde GERB yahut PP’nin yüzde 30 oy oranını aşamaması halinde siyasi krizin devam etmesinden tasa ediliyor.

Türkiye’de 162 sandık

Bu noktada yurtdışında yaşayan vatandaşların kullandıkları oylar daha da çok ehemmiyet taşıyor. ZİK velerine nazaran Bulgaristan dışında 738 sandık kurulacak. En fazla sandığın kurulacağı ülke ise Türkiye. Yaklaşık 400 bin civarında Bulgaristan seçimlerinde oy kullanma potansiyeli olan Türkiye’deki Bulgaristan vatandaşları için 162 sandık kurulacak. Bir evvelki seçimlerde Türkiye’den 60 bine yakın oyun yüzde 90’ını alan HÖH, bu seçimlerde Türkiye’den daha fazla oy alarak milletvekili sayısını 40’ın üzerine taşımayı hedefliyor. Bu sayede kurulacak bir koalisyon hükümetinde kilit rol oynamak istiyor. Son bir aydır Türkiye’deki kampanya çalışmalarına sürat veren HÖH partisi gerek genel lider gerekse temsilciler seviyesinde daima olarak Türkiye’ye gelerek Balkan dernekleri üzerinden kampanyalar yapıyor.

HÖH Genel Lideri Mustafa Karadayı, Milliyet’e yaptığı açıklamada 2 Nisan’da yapılacak seçimlerin hem kendileri, hem Türkiye’de yaşayan Bulgaristan vatandaşları ve hem de Bulgaristan’ın istikrarı açısından çok kıymetli olduğuna vurgu yaptı. Türkiye’de Bulgarsitan seçimlerinde oy kullanma potansiyeline sahip 400 bine yakın seçmen olduğuna dikkat çeken Karadayı, “2 Nisan’daki seçimler çok kıymetli. İnşallah Türkiye’deki seçmenlerimizin takviyesiyle hükümet ortağı olacağız. Şayet seçimlerde 40 milletvekili sayısını aşarsak iki partili bir koalisyonda yer alabiliriz” dedi.

‘Bize güç katsınlar’

Türkiye’deki kampanya çalışmaları kapsamında geçen yılki üzere iftar toplantıları düzenlediklerini söz eden Karadayı, “Türkiye’de yaşayan soydaşlarımız toplumsal haklarının peşinde. Bizim partimiz sayesinde, siyasi hatalı olarak mahpus yatanların bu mühletleri sigortalarına yazıldı. Askerlik hizmeti de sigorta kapsamına alındı ve bundan 100 binden fazla kişi yararlandı. İktidar olursak adalet sisteminde değişiklikler icin yasa tasarısı vereceğiz. Ayrıyeten son bir kaç yıldır AB projeleri Bulgaristan’a verilmiyor. Bunların yine verilmesini sağlayacağız” diye konuştu. Bulgaristan’ın iki yıldır seçim gündemiyle meşgul olduğunu belirten Karadayı, “Son iki yılda 5. seçim, beşerler artık usandı. 2.5 milyon seçmen oy verecek. Yüzde 39 iştirak oranı öngörüyoruz. Bir evvelki seçimlerde meclise 7 parti girdi. Bizim iddiamıza nazaran 5 parti girecek. Öteki giren partilerin vekil sayısı yükselecek. Koalisyonun kurulmasına yardımcı olacak. Biz kimlik davası veriyoruz. Türkiye’dekiler gücümüze güç katsınlar. Sandığa gitsinler. Bir pazar günlerini bize ayırsınlar” açıklamasında bulundu.

70 bin oy bekleniyor

Türkiye tarafında ise son bir buçuk aydır seçimler için önemli çalışmalar yürütülüyor. Bursa’da 42, İstanbul’da ise 37 sandık kurulacak. Öteki sandıklar ise göçmenlerin yaşadığı 23 şehire kurulacak. Bir evvelki seçimlerde Türkiye’de oy kullanmak için 26 bin civarında seçmen dilekçe vermişti. Bu seçimler için dilekçe verenlerin sayısı 2 bin artarak 28 bin 286’ya çıktı. Bu pazar yapılacak seçimler müsaade Türkiye genelinde 70 bin civarında seçmenin oy vermesi bekleniyor. Türkiye’de atılan her 10 bin oy için HÖH partisi parlamentoya bir milletvekili sokuyor.

Balgöç Federasyonu Lideri Abdurrahim Nursoy da bir buçuk aydır ağır bir seçim çalışması içinde olduklarını belirti. Seçim kampanyalarının hem Balkan dernekleri hem de mahallî kanaat başkanları tarafından yönetildiğine dikkat çeken Lider Nursoy, “Her bir seçmene ulaştık, seçiminin ehemmiyetini anlattık. İstikrar için HÖH partisinin iktidar ortağı olması gerektiğini anlattık. Bu seçimlerde Türkiye’den en az yüzde 15 oranında bir artış bekliyorum. 70-75 bin civarı bir oy bekliyorum” diye konuştu.

‘HÖH kilit parti konumunda’

Bulgaristan’daki siyasi ortamı ve Türkiye’deki seçim hazırlıklarını pahalandıran Uludağ Üniversitesi Memleketler arası Bağlar Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Baht Hasret, HÖH partisinin hükümet kurmak için kilit rolde olduğuna işaret etti. 2 Nisan’da yapılacak seçimlerde kamuoyu anketlerine nazaran Bulgaristan parlamentosuna 6 ya da 7 partinin girmesinin beklendiğine işaret eden Doç. Dr. Hasret, “HÖH partisi üçüncü parti pozisyonunda. Parlamentoya giren parti sayısı azaldıkça hükümet için koalisyon kurma ihtimali de artacaktır. Lakin eski başbakan Boyko Borisov’un partisi GERB, Bulgar siyasetinde istenmeyen aktör haline getirildi. PP, GERB ile koalisyon yapmaya yanaşmıyor. Bulgaristan’da istikrarlı bir seçim için birinci iki partiden birinin başkasına karşı daha baskın bir sonuç elde etmesi gerekiyor. Bu olmaması durumunda yeni bir seçim kapıda” tespitinde bulundu.

Türkiye’deki seçim kampanyaları hakkında da bilgi veren Hasret, “Türkiye’de 65-70 bin civarında Bulgaristan vatandaşının 2 Nisan’da sandığa gitmesi bekleniyor. Öteki taraftan Türkiye’de yaşayan 8-10 bin civarı seçmenin de Bulgaristan’a gidip oy kullanacağını varsayım ediyoruz” dedi.

İngilizce’ye ses yok Türkçe olunca tepki

Bulgaristan’da seçim kanununa nazaran seçim propagandası yalnızca Bulgarca olarak yapılmak zorunda. Bu durum HÖH partisinde de dertlere neden oluyor. Türkiye’ye geldiklerinde birden fazla HÖH yöneticisi basından uzak durmak zorunda kalıyor. HÖH Genel Lider Yardımcısı Ahmet Ahmedov, bilhassa seçim kampanyalarında kendi partisine karşı bir ayrımcılığın yapıldığını söyledi. Bulgaristan’da ırkçılığın olmadığını Türk aykırılığının olduğuna dikkat çeken Ahmedov, “Ortada bir ikili standart var. Mesela bir İngiliz gazetesi geliyor, seçim hakkında bir genel lider ile konuşuyor İngilizce mülakat alıyor buna ses çıkartmıyorlar. Lakin biz Türkçe bir açıklama yaptığımızda çabucak reaksiyon gösteriyorlar” dedi.

‘Karşılıklı ilgi arttı’

Bulgaristan ile Türkiye ortasında son 5 yıllık dönemde halkların birbirlerine olan ilgisi de artış gösteriyor. Bilhassa Türk Lirası’nın milletlerarası piyasalarda bedel kaybetmesi ile Bulgaristan birinci kez alım gücü olarak Türkiye’nin önüne geçince Bulgar turistlerin Türkiye’ye olan ilgisi arttı. Bulgar tıp şirketleri hafta sonları için Edirne ve İstanbul’a sefer düzenlemeye başladı. Bilhassa bahar devrinde İstanbul’a hafta sonu için 180-200 otobüs Bulgar turistin alışveriş ve gezmek için geldiği belirtiliyor. Pandemi de iş dünyası açısından Bulgaristan’ın Türkiye’ye yüzünü çevirmesine neden oldu. Orta mal ihtiyacını ekseriyetle Çin’den karşılayan Bulgar şirketleri pandemi devrinde büyük eza çekti. Bunun üzerine tedarik çeşitliliğine gitmek isteyen Bulgar iş insanları Türkiye’deki üreticilerle temas kurmaya başladı. Başka taraftan 1989 yılında mecburî göç ile Türkiye’ye yerleşen soydaşlar, Türkiye’deki ekonomik sorunlar yüzünden Bulgaristan’a dönüp yeni bir hayat kurmayı uygunca düşünmeye başladı. Bu da bilhassa orta yaş ve genç seçmenlerde Bulgaristan siyasetine karşı ilgiyi artırdı.