Neden Öbür Memeliler Tıpkı Beşerler ve Primatlar Üzere Âdet Görmez? (Biri Dışında!)
Âdet döngüsünü bilimsel olarak açıklamak kabul edelim ki oldukça komplike bir mevzu. Dışarıdan bakıldığında açıklaması epeyce kolay üzere gözüken bu döngü, memeli grubunda aslında pek çok hayvanda gerçekleşiyor.
Özellikle köpeklerde tıpkı insanlarda olduğu üzere düşünülen bu döngü, gerçeği yansıtmıyor. Pekala bu bahsin tam olarak doğrusu nedir ve hangi memeliler âdet döngüsüne giriyor?
Memeliler kümesinde en yakın tanıdığımız hayvanlar, kediler ve köpekler. Köpeklerin belirli zamanlarda bir mühlet kanadığını görmüşüzdür lakin bu, âdet oldukları manasına gelmiyor.
Köpeklerdeki âdet döngüsünün insanınkine benzediğini düşünsek de köpeklerin asıl kanama nedeni kızgınlık periyoduna girdiklerinde vajinal duvarlarındaki kılcal damarlarının çatlaması. Yani âdet olma üzere bir durum kelam konusu değil.
Aslında evet, hem kediler hem de köpekler âdet görüyor. Fakat bu süreç tam olarak bizdeki üzere işlemiyor; onların âdet döngüsü, daha ‘gizli’ ilerliyor. Zira bu süreç onlarda insanlardaki üzere dışarıdan değil, içeriden işliyor. Köpekler her 6 ayda 1, kediler ise tıpkı bizim üzere her ay âdetgörür.
Zaten ayrım da burada başlıyor, pek çoğumuzun öteki memelilerin âdet olmamasını düşünme sebebi dışarıdan bizler üzere kanamaması. Olağan burada şempanzeleri farklı tutmak lazım zira onlar da tıpkı bizim üzere açık âdet görüyorlar. Ayrıyeten göğüslü kümesinde; orangutanlar, goriller ve babunlar da açık âdet görür.
Ek olarak, 1985’te Kenya’daki Amboseli Ulusal Parkı’nda babunlar üzerinde yapılan müşahedelere nazaran; âdet öncesi ağaç doruklarında olağan vakitlerinin 2 katı daha fazla zaman geçirmişler ve normalden %15 daha fazla beslenmişler. Kulağa tanıdık geliyor.
Bazılarınıza çok şaşırtan gelebilir lakin yarasalar da açık âdet gören hayvanlar ortasında.
Biology of Reproduction dergisinde yayımlanan 2020 tarihli bir makalede belirtilenlere göre âdet kanamasının gözlemlendiği en az üç yarasa türü var. Siyah çobanaldatan yarasa molossus ater ve yabani fulvous meyve yarasası rousettus leschenaultii, beşere en çok benzeyen özellikleri gösterenlerdir.
Daha evvel, insanların neden tıpkı başka canlılar üzere çiftleşme devrine girmediğine dair bir içerik yapmıştık:
Yarasaların da açık âdet görmesi bizi şaşırtmadı desek palavra olmaz.
Âdet devrine dair öteki içeriklerimiz:
Hayvanlara dair öbür içeriklerimiz:
