Afet bölgeleri için amaç mühlet 1 yıl
EKONOMİ SERVİSİ – Tarihinin en büyük zelzele felaketlerinden biri ile sarsılan Türkiye, yaralarını sarmaya çalışıyor. Bu kapsamda bölgede depremzedeler için bir yandan süreksiz barınma imkanları sağlanırken, başka yandan ise kalıcı konutların temelleri atılmaya başladı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum evvelki gün Malatya’da yaptığı konuşmada, 650 binden fazla konutu yapıp teslim edeceklerini tabir ederken, yeni konutların ihaleleri yapılıp temellerinin atılmaya başladığını vurguladı. Afet bölgelerinde bakanlık stratejisi olarak 1 yıllık süreçlerde konut ve iş yerlerinin hayata geçirilmesine odaklanılıyor. Bu kapsamda son periyotta hayata geçirilen İzmir konutlarının da önemli bir örnek oluşturduğu görülüyor. İzmir Seferihisar ilçesi açıklarında 30 Ekim 2020’de meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde bakanlığın bölgede başlattığı yeni konut ve iş yerlerinin inşasında 1 yıl müddet içinde imal ve teslim süreçleri tamamlandı. Buna nazaran, İzmir’de afetzede vatandaşlara toplam 5 bin 061 konut inşa edildi. Birinci konutların teslimi geçen yıl gerçekleşirken, bugüne kadar 1.400’ü yerinde olmak üzere 4 bin 602 konutun imali tamamlanarak teslim edildi. 459 konutun üretiminde ise sona gelindi ve mayıs ayına kadar tamamının teslim edileceği duyuruldu.
Deprem, sel, yangın üzere büyük afetlerin ziyan verdiği bölgelerde afetzedeler için öncelikle gerçek yerde yeni bir yapılanma hayata geçiriliyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bu kapsamdaki maksatlarının 1 yıl müddet içinde ziyan gören konutların üretimi olduğuna dikkat çekmişti. Bakanlık eliyle afet bölgelerinde yapılan 45 bin konut, iş yeri, köy meskeni ve ahırları vatandaşlara teslim edildi. Üretimi devam eden başka afet konutlarının ise 2023’te teslim edilmesi planlanıyor.
Rezerv alan kullanıldı
İzmir’de zelzele ardından Bayraklı merkezde proje alanlarında yer alan 1.404 konut ve 289 işyerinin tamamı hak sahiplerine teslim edildi. Rezerv alanda ihale edilen 3 bin 657 konut ve 68 işyerinden; 841’i konut 8 iş yeri hak sahiplerine teslim edilirken; 2 bin 357 konut ve 35 iş yerinin abonelik ve iskân süreçlerinin devam ettiği açıklandı. 459 konut ve 25 iş yerinin ise inşaat faaliyetleri devam ediyor. Toplumsal donatı kapsamında anaokulu, ilköğretim okulu, ortaöğretim okulu, sıhhat tesisi ve 2 caminin inşaatları sürüyor. Ayrıca rezerv alanda genel altyapı işi kapsamında; 19 bin 573 metre yol, 14 bin 774 metre yağmur suyu sınırı, 16 bin 086 metre atık su çizgisi, 24 bin 997 metre içme suyu sınırı, 5 adet su deposu, 3 adet terfi merkezi inşaatı tamamlandığı açıklandı.
İzmir’in en büyük dönüşümü
Yaşanan acı sarsıntının akabinde kenti yine ayağa kaldırmak için İzmir tarihinin en büyük kentsel dönüşüm süreci yürütülüyor. Kentte riskli yapı olarak tespit edilen 57 bin 109 konut ve iş yerinin dönüşümünü gerçekleştirildi. Bu kapsamda İzmir’de kira yardımından kamulaştırmaya ve üretime kadar 1.8 milyar liralık dayanakta bulunuldu.
Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut atağı olan “İlk Konutum, Birinci İş Yerim” projesi kapsamında da İzmir’de toplam 12 bin 400 konut inşa edilecek. Bu kapsamda 25 bin konutluk arsa da İzmirlilerin hizmetine sunuldu. “İlk İş Yerim” kapsamında ise İzmir Kemalpaşa’da 40, Aliağa’da 500 ve Torbalı’da 70 olmak üzere toplam 610 dükkân sunuluyor. Millet Bahçeleri projesi dahilinde ise İzmir’de toplam büyüklüğü 563 bin metrekare olan 4 millet bahçesi projesi bulunuyor.
Afet bölgelerinde neler yapıldı?
Türkiye çapında yapılan afet çalışmalarıyla 2020 yılı ve 2022 yılları ortasında yaşanılan afetlerin tesirlerini gidermek hedefiyle Antalya, Muğla, İzmir, Kastamonu, Sinop, Bartın, Rize, Artvin, Giresun, Elazığ ve Malatya’da gereksinim duyulan konut, ticari yapı ve başka yapıların inşa edilerek vatandaşlara teslimleri gerçekleştirildi. Bu kapsamda Elazığ’ın Sivrice ilçesinde 24 Ocak 2020’de meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde Elazığ ve Malatya’da toplam 33 bin 821 adet konutun inşası tamamlandı. İzmir’deki 5 bin 061 konut ve ticari bağımsız ünitenin inşaatından 4 bin 602 adet konutun imali tamamlandı. 23 Kasım 2022 tarihinde meydana gelen Düzce Sarsıntısı sonrası 213 adet ünitenin üretilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor. Sel felaketi yaşayan Giresun’da 730 konut inşası tamamlandı. Kastamonu, Sinop ve Bartın’da 1265, Rize’de ise 400 konutun inşaat çalışmaları etaplar dâhilinde tamamlanıyor. Bu çerçevede Kastamonu Bozkurt ilçesinde üretilen konutların hak sahiplerine teslim sürecine başlanıldı. 2021 yılı yaz aylarında Antalya ve Muğla yangınları sonrasında toplam 1450 konut ve 730 ahır inşa edildi.
Yeni konutlar başladı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca, “asrın felaketi” olarak bedellendirilen Kahramanmaraş merkezli Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 6 Şubat’ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 şiddetindeki sarsıntılar nedeniyle yaklaşık 14 milyon insanın etkilendiği bölgelerde yaralar sarılmaya devam ediyor. Kahramanmaraş Pazarcık ilçesi merkezli zelzelelerin akabinde yapılan hasar tespitler sonucunda köy konutlarıyla birlikte yaklaşık 500 bini aşkın konutun imali ile birlikte son bir yıl içerisinde Türkiye’ye 2 milyon yeni, sağlam ve inançlı konut kazandırılarak yapı stoku güçlendirilmiş olacağı söz edildi.
