Fiyatsız taramaya talep patlaması
Gülden Çoktan – Hızlı bina taraması metodu binayı direkt riskli yapı olarak kodlamayan fakat vatandaşlara yapının durumuyla ilgili fikir veren yol haritası olma özelliği taşıyor. İdari sürecin başlaması ve yıkım kararının çıkması durumunda ise vatandaşların 90 gün içerisinde binayı tahliye etmesi gerekiyor.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) yapılarda fiyatsız olarak gerçekleştirdiği süratli tarama prosedürüne olan talep her geçen gün artıyor. Süratli tarama ile bina tespiti projesinin gayesi, 2000 yılı öncesi yapılan yapılarda ikinci kademe kıymetlendirme yollarını kullanarak, mümkün olan en süratli biçimde sarsıntı risk durumlarını tespit ederek binanın ve bölgelerin durumunu ortaya koymak. Halk ortasında kentsel dönüşüm olarak bilinen bu çalışma, çoklukla yenilenmesi düşünülen binalarda yaptırılıyor. 6306 Sayılı Yasa kapsamında yapılan bu çalışmada binanın taşıyıcı sistem rölövesi çıkarılıyor, karot numuneleri alınarak beton basınç dayanımı, sıyırma yapılarak ve tahribatsız donatı görüntüleme aygıtları kullanarak donatı özellikleri belirleniyor ve belirlenen gereç özellikleri kullanılarak bina Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından oluşturulan modelleme programıyla modelleniyor.
Süreç başlıyor
Sadece mesken sahipleri değil artık kiracılar da oturdukları yapıların dayanıklılığını tahlil ettirebiliyor. Modelleme sonucu oluşturulan riskli yapı tespit raporu, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüşümü (ARAAD) sistemi üzerinden ilgili belediye denetimine sunulup idari süreç başlatılıyor. Bu metottaki çalışmalar Bakanlık tarafından verilen yetki ile yapılmakta olup yapının riskli yapı olarak tespit edilmesi durumunda yapının güçlendirilmesi yahut yıkılması için idari süreç ilgili belediyeler tarafından başlatılıyor. Bu formülle yapının riskli olduğu tespit edilmesi durumunda yapının tekrar yapılması durumunda maliklere harç muafiyeti, kira yardımı, kredi takviyesi üzere imkanlar sunuluyor. İncelenen binalarda karot alma süreci yapıya ziyan vermiyor. Karot süreci ülke genelinde geçerli olan yönetmeliklerde verilen sayılarda ve formlarda alınmakta olup sürecin akabinde yapısal tamirat İSTON tarafından gerçekleşiyor.
90 günde tahliye
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe, 2019 yılından beri süratli bina taraması ismi altında İstanbul Teknik Üniversitesi akademisyenleriyle birlikte bilimsel tahlil çalışması yapıldığını belirterek, “PERA projesi diye de isimlendirilen bu çalışma ülkemizdeki 6306 sayılı riskli yapıların belirlenmesine ait mevzuattan bir evvelki adım. Bizim mevzuatta tanım edilen riskli yapı tahlilimiz vatandaşa riskli yapının belirlenmesinden sonra 60+30 günlük bir mühlet tanınarak, 90 gün içerisinde yapının tahliyesi ve yıkımına ait bir süreci tanım ediyor. Hasebiyle 6306 Sayılı Yasa kapsamında müracaatta bulunan vatandaşlar riskli yapı rotasyonunu aldıktan sonra meskenlerini boşaltmak durumunda kalacakları için çoğunlukla bu müracaatta bulunmaktan imtina ediyor. Fakat süratli bina taraması formülü bundan bir evvelki adım olduğu için ve binayı direkt riskli yapı olarak kodlamadığından vatandaşlarımız açısından bir fikir veren, öğüt veren ve bundan sonraki kademeyi hem belediyelere hem vatandaşa yol gösteren harita olarak da önüne koyan bir içerik taşıyor” diye konuştu.
Gökçe, “Kiracılar da oturdukları yerden tasa edebilir. Önümüzdeki devirde kiracılardan da müracaat alacağız” dedi.
