Borsada yeni paket açıklandı! Önlemler ne manaya geliyor?

Merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki 10 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki zelzelelerin yaralarının sarılması için çalışmalar ağır formda sürüyor.

Deprem nedeniyle kapanan Borsa İstanbul bugün sürece açılacak. Açılış öncesi Borsa İstanbul’da yeni önlemler alındı. Pekala bu önlemler ne manaya geliyor? Yatırımcıların ne yapması gerekiyor? İşte yanıtı…

Ekonomist Hikmet Baydar açıklamasında şu tabirleri kullandı: “Stopajın sıfırlanması hakikat bir harekettir, mutlaka buna katılıyorum. Pay geri alımı ile ilgili yapılan vergisel ayarlama katiyen yanlışsız bir atılımdır. Böylece şirketlerin kendi pay senetlerine sahip çıkmasının önü açılmış oluyor.

‘YÜZDE 15 STOPAJ AZ BİR SAYI DEĞİL’

Hisse senetlerinin bedelinin kaybolması yahut düşmesi geçmişte tahta kapama hadiselerinde olduğu üzere hem küçük yatırımcıya ziyan veriyor hem de şirket pay senetleri kredileri teminatta kullanıldığı için şirket sahiplerine ve şirketlere ziyan veriyor. Bankalar ek teminat istemek durumunda kalıyorlar. Şirketin bedelinin düşmesini o şirket de istemez, şirket sahibi de yatırımcı da istemez. Yüzde 15 stopaj az bir sayı değildir.

BES’te devlet katkısı hakkında yönetmelikte değişiklik yapıldı. Pay senedi oranını yüzde 10’dan yüzde 30’ a çıkarılması, kamu borçlanma araçlarının yüzde 70’ten yüzde 50’ye indirilmesi fonların fiyat dalgalanma risklerini de artırıyor. Bir yandan risk alarak fonların pay senedi konumu alması özendirilmiş oluyor.

ENDEKSE DAİR ÖNGÖRÜNÜZ VAR MI?

Endeks bazında esasen aşağı sinyallerini bekliyordu. Beklentim sert dalgalanmalar olabilir. Aşağı trend nedeniyle borsa çıkışlarda zorlanabilir. BIST 100 endeksinde 4776 direnci üzerinde durmadan borsanın üste gideceğini söyleyemem. Şu an trend aşağı.”

Ata Portföy Genel Müdürü Mehmet Gerz, ise milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu tabirleri kullandı: “Borsa’da kredili süreçlere kolaylık getirilirken, algoritmik makina süreçleri kısıtlandı. Ayrıyeten aracı kurumların kendi portföylerine pay alımı da sermaye oranlarını hesaplamak açısından daha cazip hale getirildi. Bu kısa vadeli tedbirler birinci günlerde işe yarayacak üzere gözüküyor. Fakat piyasanın bu kadar çok kuralı iki günde anlaması çok sıkıntı olacak. 

HİSSE GERİ ALIMI

Şirketlerin pay geri alımında %15 stopaj yükünden kurtulması geri alımları arttıracak. Lakin bu cins kararları bir kaç günde alınması sıkıntı. Gelecek haftalar boyunca geri alım açıklamalarının arttığını görebiliriz. Hala geri alım yapan şirketler de ölçü arttırabilirler. Pay bazında tesiri olabilir lakin endeks bazında tesiri sonlu bir tedbir olarak kıymetlendiriyoruz.

Endeks bazında asıl etkiyi ise Türkiye Varlık Fonu’nun Borsa’da alım yapması olur. Bu istikamette açıklamalar olması bile Borsa’da açık (“short”) konum ile düşüşe oynayanları caydırarak yükselişe takviye verebilir.

BES DEVLET KATKI FONU

Bireysel emeklilik sisteminde devlet katkı fonları evvelce en az %70 devlet tahvili ve en az %10 pay senedi taşımak zorundaydı. Faizlerin %10’un altında olması nedeniyle bu portföy yapısı sağlıklı değildi. Bu devirde borsaya dayanak vermek hedefi ile pay oranı en az %30’a yükseltilirken ve tahvil oranı %50’ye düşürülüyor. Toplam 50 milyar TL olan bu fonlardan 10 gün içinde yaklaşık 10 milyar TL tahvilden pay senedine kaydırılacak. Düzenleme sonuç olarak yanlışsız bir düzenlemedir. İştirakçilerin devlet katkı fonları daha mantıklı bir yapıya evrilecektir.”

Dinamik Yatırım Menkul Bedeller İdare Konseyi Lideri Ayşin Fazilet ise milliyet.com.tr’ye mevzuyla ilgili şu sözleri kullandı: “Alınan kararlar SPK’nın da bülteninde belirttiği üzere sarsıntının finansal piyasalar üzerindeki olumsuz tesirinin asgariye indirilebilmesi ve muhtemel yatırımcı mağduriyetlerinin önüne geçilmesi gayesiyle alındığını görmekteyiz.

Ancak alınan tedbirlerin piyasadaki düşüşün asgariye indirilmesi gayesiyle değil piyasanın bu noktalarda tutunmasına yardımcı olabilmesi maksadıyla oluşturulması gerektiği görüşündeyiz. Buna ek olarak zelzeleden ziyan görmüş vilayetlerimizdeki 380 bin yatırımcının temerrüt durumuna düşmemesi için Takasbank üzerinden likidite kaynağı sağlanmalı fakat bu kaynak herkes için kullanılmamalı. Ayrıyeten, yabancı kurumlardan robotların açığa satış için kullandıkları ödünç alma sistemi durdurulmalı ve Hisse senetlerinde günlük düşüş limiti %5’e indirilmesi gerektiğini düşünüyoruz.

HİSSE GERİ ALIMI

Hisse geri alım programlarının olağan kurallardaki piyasa şartlarında tesirinin hudutlu olduğunu belirtmekle birlikte içinde bulunduğumuz duruma bir ölçü daha olumlu katkı sunacağı görüşündeyiz.

BES DEVLET KATKI FONU

Fonların yükünün borsaya yönlendirilmesini katiyen olumlu karşılamaktayız. Gelebilecek mümkün satışların çoğunlukla bu fonların karşılayacaktır.”