Tapuda yeni dönem! Rayiç bedel değişimine bölümden teklif

Milliyet.com.tr/ÖZEL Konutta fiyat ve rayiç bedel farkına müdahale geliyor. Konut fiyatlarıyla rayiç bedelleri ortasındaki farka yönelik bir çalışma başlattıklarını açıklayan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Bu bir kangren, bu kangrenin de üstesinden gelecek çok önemli bir çalışmamız var” diye konuştu. Pekala bu çalışma konut piyasasını nasıl tesirler? Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu tabirleri kullandı:

RAYİÇ BEDELE YENİ AYAR!

“Belediye rayiç bedelleri ile tapuda gösterilen bedeller ortasında ülkemizde bir fark var. Bu bilhassa kimi bölgelerde hatta arsa ve arazi tipindeki taşınmazlarda biraz daha fazla. Tabi bu kısım yasal birtakım düzenlemelere muhtaçlık duyuyor. Tapu dairelerinde harca temel bedelin taban meblağı taşınmazın belediyede gözüken rayiç pahasına bağlıdır.

2023 yılında emlak vergi kıymeti yine değerleme oranının yarısı olan yüzde 61.46 düzeyinde artırıldı. Lakin taktir kurulu her 4 yılda 1 toplandığı için orta periyotlarda yine değerleme oranının yarısı oranında yapılan artırım bu farkın açılmasına neden oluyor.

‘1 MİLYONLUK DAİRE İÇİN 40 BİN TL TAHSİL EDİLİYOR’

Lakin bu noktada bilhassa tapuda satış bedelleri üzerinde yüzde 4 olarak alınan yüksek tapu harcının da değerli bir neden olduğunu belirtmek gerekir. Bugün 1 milyon liraya satılan bir daire için 40 bin TL yani yüzde 4 tapu harcı devlet tarafından tahsil ediliyor.

2023 yılında yalnızca tapu harcı nedeniyle 54 milyar 762 milyon TL’lik bir bütçe oluşturuldu ki harç gelirlerinin kıymetli bir kısmı tapu harcından geliyor.

Bu çerçevede genel bir beyan affı kıymetli bir gereksinimdir. Gerek orta gelirliler için müteahhitlerin tam kredi çektirememesi gerekse taşınmazların satış bedellerinin sahiden gösteriminin önünde bir beyan affı muhtaçlık olarak gözüküyor.

“SİSTEM DIŞI BIRAKILSIN” ÖNERİSİ

Regülasyonlar yalnızca gayrimenkullerin tapu harcı kısmı ile değil bedelin tahsil edilme usulleri, yetkisiz aracıların ortadan kaldırılması ve mal sahibi olmayanların verdikleri ilanların sistem dışında bırakılması üzere birçok düzenlemenin farklı kurumlar çerçevesinde yapılmasına muhtaçlık duyuluyor.

“PROBLEMLERİN ÖNÜNE GEÇMEYİ KOLAYLAŞTIRABİLİR”

Bu hususta öncelikle emlak vergisi kanunda yapılacak düzenlemelerle gayrimenkulün kıymet haritalarının ülkemizde oluşturulması ve bu paha haritalarına temel taşınmaz minimum satış bedellerinin belirlenmesi bu sorunların önüne geçmeyi kolaylaştırabilir.

Aynı vakitte emlak işletmelerine verilecek yetkilerle bu bedellere ait denetimler de sağlanabilir. Bununla birlikte tapu sicili kanununda yapılacak düzenlemelerde beyan edilecek taban düzenlemeler tekrar gözden geçirilebilir. Buna bağlı yabancılara satışta yapılan düzenlemelerin devletin harç gelirlerini artırdığı aşikardır.

Ama bu sürecin tapu harcındaki indirim ve beyan affı ile bir arada çıkarılmasının daha hakikat olacağını kıymetlendiriyoruz.

Bakan Kurum, “Yeni Evim” kampanyasıyla ilgili kurul kurulacağını belirtti. Kampanyaya dahil olacak projeler nasıl denetlenecek?

Orta gelir kısmı için yapılan projelerde bilhassa mevcutta yeni başlamış ve aşikâr tamamlanma oranı olan kredilerin çekimi sırasında Bakanlık bir liste açıklamayı düşünüyor. Bu çerçevede gerek Emlak Konut gerekse de öbür dernekler aracılığı ile müteahhit firmalardan stoklar, listeler ve fiyatlar alınarak bir komite çerçevesinde bunların hareketliliği ve değişimleri takip ediliyor olacaktır.

Umarım ki bu fiyatlar kampanya öncesinde de sağlıklı olarak alınabilmiş ve buna ait değişimler bu kampanya çıktıktan sonra da denetim edilebilir niteliğe kavuşmuştur. Bu açıdan baktığımızda fiyat değişimlerinin takibi kampanya özelinde değil aslında genel olarak bir sistem altyapısı ile daima takip edilmeye gereksinim duyuyor.

 Kampanyanın daha geniş kitlelere yayılması ve tüketiciler tarafından da tercih edilebilmesi için düzenlemenin yapılması yararlı olacaktır.

Yoksa bu kampanyaya katılan firmaların metrekarede 100 bin TL’ye kadar bedel istediği proje fiyatlarını görüyor olacağız. Sayıların bu kurul tarafından takip ve denetim edilmesi umarız ki aktif ve verimli bir formda sağlanabilir. Buna ait yasal birtakım düzenlemelere de muhtaçlık olabileceği öngörülüyor.

İKİNCİ EL KAMPANYASI NASIL OLACAK? BEKLENTİLERİNİZ NELER?

Özellikle ikinci el konutlara getirilmesi planlanan kampanya çerçevesince ödemelerde biz Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın takviyesini görmeyebiliriz. Zira bu dayanak aslında taşınmazı satın alan kişinin bu taşınmazda çabucak oturamayacağı ve inşaatı devam edilen yerlerde kira öderken en azından bu kredileri ödeyebilmesine ait planlanıyordu.

İkinci el konutlarda ise taşınmazı satın alacak kişi direkt taşınmazda oturma hakkı bulacağı için bu modelde bu türlü bir takviye planlanmaması makul gözüküyor. Bu çerçevede ödemelerin sabit yapılması fakat yine benzeri biçimi ile daha evvel kişinin rastgele bir konutunun olmaması belirli bir müddet içerisinde rastgele bir konut satışı yapmamış olması bu noktada projenin daha çok muhtaçlık sahipleri tarafından kullanılmasına imkan sağlayabilir.”