Kentsel dönüşümde İstanbul, Bursa, İzmir uyarısı

Karabük Üniversitesi (KBÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı tarafından düzenlenen inşaat mühendisliği ve yer bilimleri alanlarında bilim insanlarının, araştırmacıların, özel kesim temsilcilerinin ve öğrencilerin bir ortaya geldiği “4. Milletlerarası İnşaat Mühendisliği ve Yer Bilimleri Mühendislik Uygulamaları Sempozyumu” başladı.

“Afet azaltma ve önleme”, “jeotermal enerji”, “jeoloji”, “jeofizik”, “jeokimya” ve “mimarlık ve şehircilik” alanında uzman pek çok bilim beşerinin bilgi, fikir ve tecrübelerini ulusal ve milletlerarası geniş iştirakle paylaşarak husus ile ilgili literatüre katkı sağlaması hedeflenen sempozyumun açılışına; KBÜ Rektör yardımcıları Prof. Dr. Mustafa Yaşar ve Prof. Dr. İzzet Açar, Vilayet Afet ve Acil Durum Müdürü Ahmet Ali Artun, davetli iştirakçiler, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, inşaat mühendisliğinde yeni üretim teknolojilerine ve yapı sıhhati izlemesi konusuna dikkati çekti. “‘6 Şubat Kahramanmaraş sarsıntılarından sonra artık ülkemizde klasik betonarme binaların haricinde, yeni imal teknolojileri nedir?’ diye bir soru ortaya çıktı” diyen Altunışık, “Cumhurbaşkanlığımızın kurmuş olduğu Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modelinde sekizinci küme yeni yapı teknolojilerinde biz de o kümede yer alıyoruz. Bunlardan bir tanesi de yapıların sıhhatini izleme. Ne demek yapıların sıhhatini izleme? Bir nevi yapıların erken teşhisini yapma, yani güya bir hasta nasıl doktora gidiyor muhakkak ortalarla check-up oluyorsa biz de yapılarımızın sıhhatini 7/24 takip ediyoruz” diye konuştu.

“DENETİMLERİN DAHA DA GÜZELLEŞTİRİLMESİ GEREKTİĞİ AÇIK”

Yönetmeliğe uygun rastgele bir yapının yıkılma durumuyla karşılaşmadıklarını belirten İTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Birincisi de “1999 zelzelesini yaşadıktan sonra daha çok ders aldığımızı düşünüyorduk. Bakarsanız bir ölçü ders almışız. Daha yeni yapılar daha yeterli performans gösterdi. Lakin buna karşın tam sorunu çözememiş, yeni yapılmış olan birtakım yapıların kusurları sebebiyle sarsıntıda can kaybına neden olacak formda hasar gördüklerini gözlemledik. Öteki bir şey daha gözlemledik yeni revize edilen Sarsıntı Yönetmeliğinin hayli başarılı bir imtihan verdiğini gördük zira yönetmeliğe uygun rastgele bir yapının yıkılma durumuyla karşılaşmadık. Bütün vilayetlerde bu açıdan âlâ, yani yönetmelik mevzuatı yeterli oldu ancak uygulamada maalesef bu kuralların tam olarak yerine getirilemediği, kontrol sisteminde kimi aksamalar olduğunu alınan her türlü tedbire karşın gördük. Hasebiyle bu hem alandaki uygulamaların güzelleştirilmesi hem de kontrollerin daha da güzelleştirilmesi gerektiği açık” dedi.

“İSTANBUL, BURSA, İZMİR’DE FAZLA VAKTİMİZ YOK”

Denetimlerin kontrolünün yapılması ve yaptırımlarının ağırlaştırılması gerektiğini lisana getiren Prof. Dr. Birincisi, şunları kaydetti:

“İki temel husus var. Biri bundan sonra yapılacak yapıları yanlışsız projelendirip yanlışsız inşa etmek ve can kayıplarını engellemek, ikincisi en az o kadar değerli olan mevcut yapılarımızın daha eski yıllarda yapılan ve sarsıntılarda can kaybına neden olma riskleri yüksek olan yapılarımızın belirlenip bunların zelzeleye karşı performansıyla ilgili güzelleştirecek tedbirler alınması. Bu tip yapı stoku da çok büyük bir stok olduğu için burada bir önceliklendirmeye gidilmesi koşul. Evvel en riskli binaların belirlenip can kayıplarına neden olması yüksek olan binaları tespit edip müdahaleleri ve kaynaklarımızı buralara yönlendirmemiz lazım.”
Burada kentsel dönüşümün kıymetinin ortaya çıktığını vurgulayan Birincisi, “Kentsel dönüşüm iki alternatifi olan bir kavram. Binaların yıkılıp yine yapılması yahut güçlendirilmesi. Binaların güçlendirilmesi aslında uygun olan. Teknik olarak uygun olduğu durumlarda hem yıkıp tekrar üretime nazaran daha ekonomik hem de daha süratli bir sistem. Bilhassa İstanbul, Bursa, İzmir üzere sarsıntı bekleyen kentlerde fazla vaktimiz yok. Fazla kaynağımızın olmadığı da açık. O yüzden kentsel dönüşümü yalnızca yıkıp yine yapmak değil daha aktif olmak, daha fazla can kurtarmak, daha süratli reaksiyon göstermek açısından uygun olan yerlerde güçlendirme düşünmek gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.

2 Haziran’a kadar devam edecek sempozyumda; “Geoteknik Mühendisliği ve Mühendislik Jeolojisi”, “Deprem Mühendisliği”, “Yapı Mühendisliği”, “İnşaat ve Yapı Malzemeleri”, “Ulaştırma Sistemleri ve Mühendisliği”, “Su Kaynakları Mühendisliği ve Hidrolojisi”, “Çevre Mühendisliği” hususları ele alındı.