Güler Sabancı: ‘Cumhuriyetin 100. yılına girerken tamamlanmamış bir problemimiz var!
Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, “Cumhuriyetin 100. Yılına Girerken Tamamlanmamış Bir Sorunumuz Var” başlıklı bir mektup kaleme aldı.
Kadınlar ve kız çocukları için fırsat eşitliği vurgusuyla hazırlanan Sabancı’nın mektubu şöyle:
“Son yıllarda peş peşe gelen pandemi, savaş ve ekonomik zorluklar, hepimizin geleceğe dair beklentilerinde belirsizlik ve güvensizliğe yol açtı, eşitsizliklerin derinleşmesine sebep oldu. Hem ülkemizde hem de dünyada eşitsizliklerden en fazla etkilenen kümelerin başında ise yeniden bayanlar ve kız çocukları geldi.
BUGÜNE KADAR ELDE ETTİĞİMİZ KAZANIMLARA KARŞIN HALA OLMAMIZ GEREKEN NOKTADA DEĞİLİZ
Ekonomik zorluklar, bakım yükü, şiddet ve cinsiyet temelli ön yargıların artmasıyla işe, eğitime ve toplumsal hayata erişim hususlarında daha da geriye düştük. Ülkemizin kurucusu, Ulu Başkan Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyetin temellerinin atıldığı periyotta ‘Yalnız erkeklerin ilerlemesiyle o millet yükselemez’ kelamıyla bayanların hayatın her alanında eşit bir pozisyonda bulunmasının gelişmiş bir toplum için vazgeçilmez olduğunun altını çizmiş ve bayanların bu gayrette önünü açmıştı. Lakin Cumhuriyetimizin 100. yılına girerken bugüne kadar elde ettiğimiz kazanımlara karşın hala olmamız gereken noktada değiliz.
KAYBEDECEK DAHA FAZLA VAKTİMİZ YOK
Dünya Ekonomik Forumu’nun 2022 yılında yayınladığı Global Cinsiyet Uçurumu Raporu üzere birçok rapor kabul edilemez nitelikteki bu durumu tüm ciddiyetiyle gözler önüne serdi. Kaybedecek daha fazla vaktimiz yok. Cumhuriyet’in ikinci yüzyılına girerken yalnızca kazanımlarımıza değil, başaramadıklarımıza da odaklanmalı ve pek çok alanda kendini gösteren eşitsizliklerle gayret etmek için titizlikle çalışmaya devam etmeliyiz.
Ne keyifli ki ülkemizde kız çocuklarının eğitime erişimi konusunda kamu kurumlarının ve sivil toplum kuruluşlarının gayretleri sayesinde kıymetli kazanımlar elde ettik.
KIZ ÇOCUKLARININ EĞİTİMİ ÖZELİNDE DE ÇÖZÜLMESİ GEREKEN KIYMETLİ SORUNLAR VAR
Zorunlu eğitim kademelerinde okullaşma oranlarımız yüzde 90’lara ulaştı. Lakin okullaşma oranlarının artması kadar üzerine hassasiyetle eğilmemiz gereken bir öteki mevzu ise eğitimin niteliği ve öğretmenlerin desteklenmesidir. Bununla birlikte kız çocuklarının eğitimi özelinde de çözülmesi gereken değerli sıkıntılar var. Bugün çeşitli sebeplerden okula gidemeyen yüz binlerce kız çocuğu olduğunu biliyoruz. UNICEF’e nazaran dünya genelinde 129 milyon kız çocuğu okula gidemiyor. Bununla çaba edebilmek için kız çocuklarının eğitimde kalmasının önünde mahzur olabilecek erken yaşta ve zorla evlilikler, mesken içi bakım yükü, regl tabusu, engellilik, yoksulluk üzere durumların üstünün kapanmaması ve bu sorunlara göz yumulmaması gerekiyor. Başta aileler olmak üzere özel kesim, kamu, akademi ve sivil toplum olarak, kız çocuklarının eşitlikçi bir anlayışla nitelikli bir eğitim alması ve meslek sahibi olması için önlerini açacak itici güç olmalı ve bunun için var gücümüzle, taviz vermeden çalışmalıyız.
TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNİ SAĞLAMAK HAKİKAT BİR İŞ KARARIDIR
Eğitimle birlikte, bayanların çalışma hayatında da var olmasının temel bir hak ve toplumsal gelişme için itici güç olduğunu biliyoruz. Global bilgilere baktığımızda, son 30 yılda bayanların iş gücüne iştiraklerinin artması yalnızca kendilerinin sosyo-ekonomik durumlarını değil; ailelerini, etraflarını ve tüm toplumu etkiliyor. Milletlerarası Çalışma Örgütü’nün yürüttüğü bir araştırmaya nazaran toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik iç siyasetleri olan, bayanların iş gücüne iştirakini destekleyen şirketlerde verimlilik ve prestij yüzde 60 oranında artış gösteriyor. Pek çok şirkette yapılan benzeri araştırmalar gösteriyor ki şirketler açısından toplumsal cinsiyet eşitliğini desteklemek ve bayanların eşit formda istihdama iştirakini sağlamak ‘doğru bir iş kararı’dır. Önümüzdeki devirde de doğruyu ve başarıyı arayan iş dünyasının azimle çalışan eğitimli bayanları iş hayatına kazandırmak için daha güçlü adımlar atacağına eminim. İş hayatında bayanların daha fazla yer alması, mesleklerinde üst basamaklara gelmesi ve bilhassa STEM alanlarında bayan oranlarının artması için iş dünyasının alımlı bir güç olacağına inanıyorum.
EŞİTLİK İÇİN KARARLILIKLA ÇALIŞMAYA DEVAM EDECEĞİZ
Bugüne kadar olduğu üzere, Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında da bayanların ve kız çocuklarının hayatın her alanında eşit biçimde var olması için ısrarla, suyun taşı delmesi misali bir kararlılıkla çalışmaya devam edeceğiz. Üzerimize düşen vazife, başta bayan hareketi olmak üzere eşitlik gayreti veren sivil toplum kuruluşlarını desteklemek, âlâ örnekleri görünür kılmak, devlet kurumları, özel dal ve akademi paydaşlarıyla iş birliği içerisinde olmaktır. Mektubumun başında da söylediğim üzere, yarım kalmış bir sorun olan bu eşitlik çabasında artık kaybedecek daha fazla vaktimiz yok. Hepinize bu yolda eşitlikçi bir toplum hayaliyle emin adımlar atacağımız keyifli bir yıl diliyor, Cumhuriyetimizin yüzüncü yılını kutluyorum.”
