2023 yılı için belirlenen taban fiyatın günlük besin harcamasına düşen ölçüsü 27 lira oldu
Hükümetin yaptığı artırımla 8 bin 506 liraya çıkarılan minimum fiyatın bir kişinin öğün başına günlük besin harcamasına katkısı yalnızca 27 TL. Dört kişilik ailede ise bu sayı 6.8 TL’ye düşüyor. Minimum fiyatlı bir çalışan bu fiyatla ailesine lakin 29 metrekarelik konut tutabiliyor.
Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Tüketim Harcamaları Araştırması ve Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı Taban Fiyat İstatistikleri üzerinden bir hesaplama yaparak yeni taban fiyatın harcamalara katkısını araştırdı.
Hesaplamaya nazaran eşi çalışmayan, iki çocuklu bir minimum fiyatlı, şubat ayında eline geçecek olan 8 bin 506 liralık gelirinden besin için günlük ayırabileceği 82 lira ile hem eşinin hem kendisinin hem de çocuklarının masraflarını karşılamak durumunda. Buna nazaran minimum ücretlinin her bir öğün için kişi başına ayırabildiği meblağ 6.8 lira.
İSTANBUL’DA KİRA ZOR
Bu ailenin dışarıdan yemek hizmetlerine ayırabildiği meblağ ise 323 lira olacak. Buna nazaran aile fertlerinin dışarıda yapılmak zorunda olunan besin harcamaları için ayrılabileceği meblağ günlük 10 lira.
Araştırmada Endeksa.com veritabanı sonuçlarını kullanan BİSAM’a nazaran Kasım 2022 tarihi prestijiyle Türkiye genelinde ortalama kiralık konutların metrekare fiyatı 58.6 lira. Taban ücretlinin kira için ayırabileceği fiyat ise yalnızca bin 700 lira. Buna nazaran minimum fiyatlı kiraya çıkmak istediğinde ortalamada kasım fiyatları ile fakat 29 metrekarelik bir daire tutabiliyor. İstanbul’da ise lakin 17 metrekarelik bir daireyi kiralayabiliyor.
ULAŞTIRMA FATURASI AĞIR
BİSAM araştırmasında minimum ücretlinin bu kirayı ödeyememesi halinde alternatifinin sıhhatsiz bir etrafta, zelzele riski olan konutlarda yaşamak olduğu belirtilerek “Sefalet taban ücretliyi yalnızca sofrada değil sağlıklıksız konutlarda da buluyor” yorumu yapıldı.
Asgari ücretlinin, işyerinin servisi yoksa ulaştırmada da zorlanacağı belirtilen araştırmaya nazaran İstanbul’da bir aylık abonman fiyatı 602 lira. Minimum ücretlinin ailesi ve kendisi için ulaştırmaya ayırabildiği hisse 761 lira. BİSAM’a nazaran yeni yılda ulaşıma gelecek rastgele bir artış, değil aile fertlerinin ulaşım masraflarını karşılamayı, taban ücretlinin işe gidiş gelişini bile etkileyecek.
Araştırmada taban ücretlinin çocuğunun eğitimi için ayırabileceği fiyatın ise aylık 74 lira, her bir çocuk için 37 lira olacağı da vurgulandı.